مردم‌نگاری دانش‌ها و فن‌آوری‌های سنتی: "نان شب" مردم‌نگاران ایران مرتضی فرهادی*

چکیدهبی‌توجهی به دانش‌ها و فن‌آوری‌های سنتی در جامعه ما و اغلب کشورهای جهان سوم، و از آن جمله در کشورهای همسایه، در هنگامی اتفاق می‌افتد که شکست‌های پی‌درپی برنامه‌های توسعه به سبک غربی، و نابودی محیط زیست در سطح بین‌المللی سبب شده، دانشمندان متأخرتر و روشن‌بین و آینده‌نگر جهان و مجامع بین‌المللی همچون فائو، یونسکو، کمیسیون برانتلند  و بانک جهانی  هر روز بیشتر متوجه خطاهای پیشین خود در امر توسعة جهان سوم، و بی‌توجهی به جنبه‌های فرهنگی و دانش‌ها و فن‌آوری‌ها و مدیریت و عقلانیت بومی شده‌اند؛ و در پی جبران اشتباهات خویش می‌باشند. اما اغلب شیوه روشنفکرانِ جوامعِ سنتی، همچون آن مرید اصفهانی که حاضر نبود حتی با اقرار مراد به بدخطی خویش، به این واقعیت گردن نهد!  همچنان به راه خویش ادامه می‌دهند. در این مقاله سعی شده که به گوشه‌ای از دانش‌ها و فن‌آوری‌های سنتی ایران پرداخته شود. واژگان کلیدی: دانش بومی، فن‌آوری سنتی، جوامع سنتی، توسعه، فن‌آوری‌های مردمی